Βέργος Κωνσταντίνος
Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
o κώστας μας ενημερώνει με μία άλλη "οπτική"!(θεμελιώδης ανάλυση)
Πριν μερικές εβδομάδες δημοσιεύτηκε στις ΗΠΑ ένα διάγραμμα που έδειχνε κάποια σχέση μεταξύ της ποσοτικής χαλάρωσης (QA) και των τιμών των μετοχών. Εύλογο, επομένως, είναι το ερώτημα, αν οι τιμές μετοχών θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν μετά την εκτίμηση ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) βάζει φρένο στην ‘’αμφιλεγόμενη’’ αυτή πρακτική.
Κατ’ αρχήν, να τονίσουμε ότι υπάρχει ουσιώδης σχέση μεταξύ της Ποσοτικής Χαλάρωσης και των τιμών των ομολόγων. Το τρίτο Πρόγραμμα Ποσοτικής χαλάρωσης, που ξεκίνησε στι ΗΠΑ πριν 15 μήνες συνίσταται στην αγορά ομολόγων (4-ετούς ως 30-ετούς διαρκείας), αξίας 40 δις δολλαρίων εβδομαδιαία αρχικά, 85 δις στη συνέχεια.
Όταν ο Μπεν Μπερνάνκε, πρόεδρος της Fed, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να περιορίσει κατά το ¼ το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, υπήρξε μια γερή διόρθωση τιμών, η οποία ‘’εξαφάνισε’’ περίπου τα μισά χρηματιστηριακά κέρδη του έτους σε 4 μόνο συνεδριάσεις.
Κάποιος μπορεί να ρωτήσει, γιατί ανεβαίνουν οι τιμές των μετοχών, αφού οι αγορές αφορούν μόνο ομόλογα. Ο λόγος έχει να κάνει με το πείραμα που κάναμε παιδιά, συνδέοντας δύο ποτήρια νερό με μία υφασμάτινη κλωστή: το νερό φεύγει από το ένα ποτήρι και πάει στο άλλο, μέχρι η στάθμη του νερού των δύο ποτηριών να εξισωθεί.
Οι μετοχές και τα ομόλογα αποτιμώνται με παρόμοιο τρόπο, και τα δύο αποτελούν τίτλους που παράγουν ‘’ταμειακές ροές’’. Απλά στη μια περίπτωση μιλάμε για μελλοντικό ‘’μέρισμα’’ , ενώ στην άλλη για μελλοντικό ‘’τόκο’’. Αν το ρίσκο μεταξύ δύο τίτλων (ειτε είναι μετοχές ή ομολογα ή οτιδήποτε ισοδύναμο) είναι το ίδιο, και εφόσον η αγορα δεν έχει στρεβλώσεις, οι αξίες των τίτλων εξισώνονται σχεδόν αμέσως. Αν και οι θεμελιώδεις αξίες δείχνουν που θα ‘’καταλήξουν’’ οι τιμές, οι τιμές τους (όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις τιμες στις ντομάτες ή το κρέας) διαμορφώνονται από την προσφορα και την ζήτηση. Όταν ένας αγοραστής, επομένως, ( εν προκειμένω η Fed) αγοράζει ομόλογα, ισχύει το πείραμα με την κλωστή και τα ποτήρια. Μαζί με τον βασιλικό (ομόλογα) ποτίζεται και η γλάστρα (τιμές μετοχών)!
Πρέπει να είμαστε όμως και λίγο υποψιασμένοι ‘’γιατί’’ η Fed μειώνει την ποσοτική χαλάρωση. Είναι δύο οι λόγοι, οικονομικός αλλά και πολιτικός! Οικονομικός, διότι βλέπει ισχυρή ανάπτυξη, πράγμα καλό για μετοχές αν ισχύει. Πολιτικός διότι οι Ρεπουμπλικάνοι, που σε μεγάλο βαθμό ελέγχουν τις αποφάσεις στις ΗΠΑ, αντιτίθενται στην ποσοτική χαλάρωση, και θα εντείνουν τη διαμάχη στο επόμενο διάστημα. Υπάρχει όμως ισχυρή ανάπτυξη στις ΗΠΑ; Tόσο ο δείκτης ISMόσο και άλλες ενδείξεις στις ΗΠΑ δεν δείχνουν πολύ ζωηρή ανάπτυξη. Ομως υπάρχουν σοβαρές πρόσφατες ενδείξεις ότι μειώνεται σημαντικά η ανεργία στις ΗΠΑ κατι που οντως φανερωνει ισχυρή ανάπτυξη πάνω από 3% (ετησιοποιημένα) στο υπάρχον τρίμηνο. Αν αυτές οι ενδείξεις επιβεβαιωθούν στο επόμενο διάστημα αυτό ίσως είναι καλό νέο για τις αγορές. Αύξηση του ΑΕΠ συσχετίζεται με ισχυρή ζήτηση, πωλήσεις και κέρδη γαι τις εταιρίες, άρα υψηλότερες τιμές μετοχών. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, επομένως, μιλάμε για άλλο ένα χρηματιστηριακά ανοδικό έτος στις ΗΠΑ.
Όμως, το γεγονός ότι η Fed θα περιορίσει και, τελικά, σταματησει τις αγορές ομολόγων στους επόμεους μήνες, σημαίνει ότι οι τιμές μετοχών στην χρηματιστηριακή αγορα θα ανεβαίνουν με μικρότερους ρυθμούς, εκτός αν.... Εκτός αν, υπάρξει σημαντική διοχέτευση χρηματων στην χρηματιστηριακή αγορά από τους ιδιώτες. Αυτό, όχι απλά θα μπορούσε να συμβεί, αλλά ήδη συμβαίνει παγκοσμια κρίνοντας από την επιτυχία των νέων εισαγωγών (IPO) στις ΗΠΑ και αλλού και τις τιμές των μετοχών που εχουν ανέβει 25% από πέρσυ.
Θα λέγαμε, επομένως ότι η σκέψη της Fedέρχεται στην κατάλληλη στιγμή, αλλά και ότι πιθανότατα η διόρθωση τιμών θα συνεχιστεί στις επόμενες ημέρες ενδεχομένως οδηγώντας το δείκτη DowJonesπερίπου 4% ως 5% χαμηλότερα σε πρώτη φάση.
Συμπερασματικά, πάντως, παρά την αρνητική βραχυπρόθεσμη εικόνα, η χρηματιστηριακή αγορά στις ΗΠΑ θα έχει δυνατές συγκινήσεις την χρονιά που έρχεται, αλλά με την ζυγαριά να γέρνει προς κίνηση τιμών σε ουσιαστικά υψηλότερα επίπεδα. Παρότι η άνοδος τιμών που συνετελέσθη ως τώρα ήταν σημαντική, και υποβοηθήθηκε από την Ποσοτική χαλάρωση, η άνοδος των μετοχών δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, όπως παράλληλα δεν έχουν ολοκληρωθεί ούτε οι... διορθώσεις τιμών!
Ο δρόμος επομένως είναι μεν ολισθηρός αλλά και ανοδικός!
